Sáng ngày 21-12, cửa khẩu Đông Hưng (Trung Quốc) tiếp giáp với cửa khẩu Móng Cái (Quảng Ninh) cũng tuyên bố tạm dừng đóng cửa do phát hiện ca nhiễm Covid-19 phía khu vực này. Như vậy, sau khi các cửa khẩu trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn bị phía Trung Quốc kiểm soát nghiêm ngặt tình hình xuất nhập khẩu, dẫn đến ùn ứ hàng hóa thì cửa khẩu Móng Cái cũng bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Chiến lược “Zero Covid” mà Trung Quốc theo đuổi ảnh hưởng rất lớn đến thương mại biên mậu giữa hai bên và chưa có biện pháp tháo gỡ hiệu quả.

Theo Văn phòng Ban phát triển kinh tế tư nhân (thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ) – là một trong những đầu mối tiếp nhận phản ánh của các hiệp hội, doanh nghiệp, thiệt hại về xuất khẩu nông sản đang diễn ra tại các cửa khẩu chỉ là một phần thực tế. Theo ghi nhận từ một doanh nghiệp hậu cần (logistics) chuyên vận chuyển hàng nguyên liệu cho các tập đoàn sản xuất điện thoại di động, hàng điện tử lớn tại Việt Nam thì các tập đoàn này cũng đang chịu ảnh hưởng lớn do hoạt động vận chuyển linh kiện không như kế hoạch.

Trong quy trình lắp ráp các sản phẩm điện tử, điện thoại di động thì linh kiện đưa về Việt Nam thông qua đường bộ, đường biển, đường hàng không… Hiện tại, chưa có thống kê nào cho biết số lượng linh kiện, phụ tùng mà các tập đoàn nhập về qua kênh đường bộ xuyên biên giới là bao nhiêu, nhưng chỉ cần thiếu một loại linh kiện là ảnh hưởng đến cả dây chuyền sản xuất. Một đơn vị vận tải cho biết, đối tác của họ là một nhà sản xuất điện thoại di động hàng đầu dự kiến cho ra mắt mắt mẫu điện thoại mới vào tháng 1 năm tới nhưng giờ không kịp về linh kiện nên không thể thực hiện theo kế hoạch.

Lãnh đạo các hiệp hội doanh nghiệp chia sẻ rằng do Trung Quốc theo đuổi chiến lược “Zero Covid” nên hiện nay việc tìm kiếm các giải pháp hạn chế tình trạng tắc nghẽn biên mậu là vô cùng khó khăn. Không chỉ thắt chặt kiểm soát hàng hóa từ Việt Nam mà Trung Quốc còn áp dụng các biện pháp tương tự với Lào, Myanmar . Hiện tại, các doanh nghiệp đang đề nghị hướng giải quyết như sau. Thứ nhất, tách cửa khẩu phục vụ vận chuyển nông sản và cứa khẩu phục vụ vận chuyển hàng công nghiệp. Thứ hai, vận động qua kênh chính quyền hai bên tăng thời gian làm việc, thông quan tại các cửa khẩu lên 24 giờ. Thứ ba, vận động phía Trung Quốc đồng ý tăng lượng lái xe trung chuyển ở vùng đệm giữa hai nước. Thứ tư, thảo luận để giải phóng các container hàng lẫn lái xe đang kẹt ở hai phía.

Riêng đối với nhóm hàng nông sản, Hiệp hội Rau quả Việt Nam đề nghị các địa phương thông báo đến doanh nghiệp trên địa bàn không đưa hàng lên biên giới để tránh tình trạng tắc nghẽn và sau đó phải đổ bỏ vì hư hỏng. Mặt khác, tăng cường truyền  thông “trái cây hồi hương” để kêu gọi người dân trong nước tiêu thụ . Đồng thời tìm kênh chế biến, xuất khẩu sang thị trường khác.